Η διατροφική αξία της πατάτας

Η πατάτα (solanum tuberosum) ή αλλιώς το γεώμηλο. Πρόκειται για φυτό ποώδες το οποίο ανήκει στην οικογένεια Solanacae και το οποίο καλλιεργείται όλο τον χρόνο. Υπάρχουν πολλών ειδών ποικιλίες όπως οι στρόγγυλες, οι επιμήκεις, με λευκή ή κίτρινη σάρκα, κ.α. Οι κόνδυλοι, που φυτρώνουν στον υπόγειο βλαστό της πατάτας, είναι οι κατάλληλοι για κατανάλωση από τον άνθρωπο, πλούσιοι σε υδατάνθρακες και σε μικρότερο βαθμό σε πρωτεΐνες. Οι υδατάνθρακες υπάρχουν κυρίως με την μορφή αμύλου και καλύπτουν σε περιεκτικότητα περίπου το 70-90% των συνολικών συστατικών.

Απλά σάκχαρα όπως σακχαρόζη, γλυκόζη, φρουκτόζη, υπάρχουν επίσης σε μικρές ποσότητες. Οι πατάτες έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και έτσι θεωρούνται ακατάλληλες για τους διαβητικούς. Ο γλυκαιμικός δείκτης σχετίζεται με το κατά πόσο αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα μετά από ένα γεύμα. Ανάλογα με την ποικιλία ή τον τρόπο μαγειρέματος ο γλυκαιμικός δείκτης της πατάτας διαφέρει. Η κατανάλωση της πατάτας σε κρύα μορφή -μετά το μαγείρεμα- μπορεί και να μειώσει την επίδραση της στο σάκχαρο του αίματος, μειώνοντας έτσι και τον γλυκαιμικό δείκτη μέχρι και 25%.

Παρόλο που δεν είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή εάν καταναλώνονται σε τακτική βάση. Η φλούδα της πατάτας έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Στην ξηρή της μορφή αποτελείται κατά το 50% από φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες της πατάτας είναι αδιάλυτες όπως πηκτίνη, κυτταρίνη, και ημικυτταρίνη και περιέχουν μεγάλες ποσότητες ανθεκτικού αμύλου, το οποίο βελτιώνει την λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Το ανθεκτικό άμυλο της πατάτας συμβάλει επίσης στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα. Σε σύγκριση με αυτές που σερβίρονται ζεστές, οι πατάτες που έχουν κρυώσει μετά το μαγείρεμα έχουν περισσότερες ποσότητες ανθεκτικού αμύλου.

Οι πατάτες έχουν πολύ μικρή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, περίπου 1-1.5% σε φρέσκια μορφή και 8-9% σε ξηρή μορφή. Σε σύγκριση με άλλα τρόφιμα όπως το σιτάρι, το ρύζι και το καλαμπόκι, η πατάτα έχει την χαμηλότερη ποσότητα πρωτεΐνης αλλά η ποιότητα της είναι πολύ υψηλότερη από αυτή που περιέχουν άλλα φυτά όπως η σόγια ή τα όσπρια.

Είναι πολύ καλή πηγή βιταμινών και μετάλλων, ειδικά καλίου και βιταμίνης C. Η ποιότητα των βιταμινών και των μετάλλων μειώνεται με το μαγείρεμα αλλά αυτό μπορεί να περιοριστεί εάν η πατάτα μαγειρευτεί με την φλούδα. Η μεγαλύτερη ποσότητα καλίου βρίσκεται στην φλούδα της πατάτας. Η πρόσληψη του θεωρείται πολύ ωφέλιμη για την καρδιά και συνδέεται με την πρόληψη της υπέρτασης και των καρδιακών παθήσεων. Η βιταμίνη C είναι η βασική βιταμίνη της πατάτας. Επίσης είναι πλούσια στην βιταμίνη Β6 η οποία συμβάλλει στον σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε διάφορα αντιοξειδωτικά όπως χλωρογενικό οξύ, κατεχίνη, λουτεΐνη και γλυκοαλκαλοειδή. Τα μέταλλα και τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά της πατάτας συνεισφέρουν στην μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Βιολογική πατάτα

Η πατάτα ή αλλιώς το γεώμηλο, είναι ένα προϊόν πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, ωφέλιμα για την ανθρώπινη υγεία. Περιέχει κάλιο (περισσότερο μάλιστα από την μπανάνα), φυτικές ίνες, βιταμίνες (C, B6, κα) και μέταλλα (Μαγνήσιο, Σίδηρο, κα). Η καλλιέργεια της πατάτας ενέχει αρκετές δυσκολίες εξαιτίας των παράσιτων και των ασθενειών που ελλοχεύουν τόσο εντός όσο και εκτός του εδάφους. Για αυτό εφαρμόζονται αρκετά φυτοφάρμακα στα διάφορα στάδια ανάπτυξης. Αυτό αποτελεί έναν από τους λόγους για τους οποίους η πατάτα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της λίστας των ατόμων που επιλέγουν βιολογικά προϊόντα.

Η πατάτα που καλλιεργείται με συμβατικό τρόπο έχει από τα υψηλότερα ποσοστά σε φυτοφάρμακα (μυκητοκτόνα, ζιζανιοκτόνα) σε σχέση με τα υπόλοιπα φρούτα και λαχανικά. Τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στις συμβατικές πατάτες απορροφούνται από το σώμα του φυτού, σε αντίθεση με τις βιολογικές πατάτες οι οποίες δεν προσλαμβάνουν κανένα ίχνος χημικής ουσίας κατά τον κύκλο της ανάπτυξης τους.

Η παρουσία χημικών ουσιών πέρα από το ότι μειώνει σημαντικά την θρεπτική αξία της πατάτας έχει άμεσους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία. Διάφορες έρευνες έχουν επανειλημμένα δείξει ότι μια βιολογική πατάτα έχει υψηλότερα ποσοστά σε βιταμίνη C όπως και σε πολυφαινόλες (ισχυρά αντιοξειδωτικά) από μια συμβατική.

Στην βιολογική καλλιέργεια περιορίζεται δραστικά το ποσοστό των φαρμάκων μόνο σε περιπτώσεις όπου εμφανίζεται κάποια ασθένεια και χρησιμοποιούνται μόνο φυσικές ουσίες για την προστασία της πατάτας τα οποία δεν αφήνουν καθόλου υπολείμματα. Για αυτό είναι προτιμότερο να επιλέγουμε βιολογικές πατάτες έχοντας ωστόσο πάντοτε στο νου μας ότι το προϊόν που αγοράζουμε πληροί όλες τις προϋποθέσεις και παράγεται βάση των κανονισμών.