ΚΡΕΜΜΥΔΙ

Το κρεμμύδι, ο «βασιλιάς των λαχανικών» όπως αλλιώς ονομάζεται,  είναι φυτό πολυετές αλλά καλλιεργείται ως διετές. Ανήκει στην κατηγορία των λαχανικών και η πιθανή προέλευσή του είναι  από την Κεντρική Ασία. Ήταν γνωστό από την αρχαιότητα και ήταν ιδιαίτερα ξεχωριστό για τους αρχαίους Αιγυπτίους. Καλλιεργείται για τους ξερούς βολβούς του (ξερό κρεμμύδι), ή για τα λευκοπράσινα στελέχη του (χλωρό- νωπό κρεμμύδι). Η καλλιέργειά του θεωρείται εύκολη καθώς, ως λαχανικό, έχει μεγάλη διάρκεια ζωής.  Ξεχωρίζει για την έντονη γεύση και το  ιδιαίτερο άρωμά του. Τρώγεται είτε φρέσκο, είτε ξερό, είτε ωμό, είτε μαγειρεμένο. Είναι δημοφιλές σε όλο τον κόσμο καθώς είναι γνωστές οι δυναμωτικές και ιαματικές του ιδιότητες. Καλλιεργείται σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδας και κυρίως στη Βοιωτία, όπου κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό παραγωγής ,στη Λακωνία και τη Θεσσαλονίκη.

                 

Η διατροφική αξία του κρεμμυδιού είναι μεγάλη καθώς και τα οφέλη που προσφέρει στον οργανισμό. Αρχικά, είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, κάλιο, ασβέστιο, μαγγάνιο και βιταμίνη Β6 και C. Μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, τη χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση ελαχιστοποιώντας έτσι τις πιθανότητες για εμφάνιση εμφράγματος ή εγκεφαλικού. Αυτό οφείλεται στην βιταμίνη Β6 που περιέχει ,η οποία βοηθά στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων. Επίσης, η τακτική του κατανάλωση, λόγω της κερσετίνης  που περιέχεται σ’ αυτό, μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Συνεχίζοντας, πολύ σημαντικές είναι και οι αντιοξειδωτικές και αντιβακτηριδιακές του δράσεις . Λειτουργεί και ως αντιπηκτικό, καθώς το θείο που περιέχεται σ’ αυτό εμποδίζει την εμφάνιση θρόμβων.  Τέλος, λειτουργεί ως κατάπλασμα σε μώλωπες και πληγές, δρα ενάντια στην τριχόπτωση και προστατεύει τα δόντια.

            

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΚΡΕΜΜΥΔΙ

Τα βιολογικά κρεμμύδια, είτε ξερά, είτε χλωρά, καλλιεργούνται με σπόρο, το ονομαζόμενο «μπαρούτι» ή με κοκκάρι (βολβός κρεμμυδιού). Αυτά μπορεί να προέρχονται είτε από εισαγόμενους βιολογικούς σπόρους ή από τους ίδιους τους βιοκαλλιεργητές.  Επίσης υπάρχει και η μέθοδος της μεταφύτευσης όπου σ΄ αυτή την περίπτωση τα βιολογικά κρεμμύδια είναι χονδρότερα και πρωιμότερα και χρειάζονται περισσότερο πότισμα. Αυτή η μέθοδος ακολουθείται κυρίως στην Κοζάνη και στη Φλώρινα.

Όσον αφορά την προετοιμασία του εδάφους, είναι αναγκαίο να γίνουν 2-3 βαθιά σκαψίματα και στο τελευταίο να μπει το
λίπασμα.  Το ιδανικό είναι καλοχωνεμένη κοπριά, στάχτη, η οποία πρέπει να προέρχεται από την καύση φυσικού και ανεπεξέργαστου ξύλου και πλήρες βιολογικό λίπασμα για περαιτέρω ενδυνάμωση της καλλιέργειας. Ακόμη, καλό θα ήταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα (γύρω στις 15 μέρες) να γίνονται ψεκασμοί με βιολογικό χαλκούχο διάλυμα για πρόληψη των μυκητολογικών ασθενειών.

Το βιολογικό κρεμμύδι αναπτύσσεται σε όλους τους τύπους των εδαφών. Ωστόσο, αποδίδει πολύ καλύτερα σε εδάφη μέσης σύστασης, με ελαφρά όξινο PH (6-7), γόνιμα, πλούσια σε οργανική ουσία και που συγκρατούν την υγρασία στο ριζόστρωμα. Η σύσταση του εδάφους παίζει σημαντικό ρόλο γιατί απ’ αυτήν εξαρτάται η καυστικότητα του κρεμμυδιού, π.χ. αν το έδαφος είναι πλούσιο σε άζωτο, τότε τα κρεμμύδια θα βγούνε πιο γλυκά. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει και το λίπασμα καθώς καθορίζει την ποιότητα των βολβών στα ξερά κρεμμύδια και εξασφαλίζει πλούσιο φύλλωμα στα χλωρά.
Η εποχή που συντελείται η σπορά ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή και με το είδος των κρεμμυδιών που επιθυμούμε να καλλιεργήσουμε. Έτσι, χωρίζουμε δύο περιόδους, την Άνοιξη και το Φθινόπωρο.  Η έναρξη της άρδευσης ξεκινά αμέσως μετά τη σπορά ή τη φύτευση και σταματά λίγο πριν την περίοδο της συγκομιδής. Τα ποτίσματα πρέπει να είναι συχνά για να διατηρείται η υγρασία κοντά στην επιφάνεια του εδάφους, έτσι ώστε να απορροφούνται σε μεγαλύτερο βαθμό τα θρεπτικά συστατικά. Και πάλι, πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας την εποχή της καλλιέργειας και τις εδαφικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή.

Πιο συγκεκριμένα, για την καλλιέργεια ξερών βιολογικών κρεμμυδιών η εποχή φύτευσης λαμβάνει χώρα τον Φεβρουάριο – Μάρτιο, χρησιμοποιώντας είτε κοκκάρι, είτε χλωρά φυτά. Το κατάλληλο κοκκάρι για αυτή την περίπτωση πρέπει να έχει διάμετρο 1,5-2 εκ. Το χώμα πρέπει να δεχτεί το λίπασμα από το Φθινόπωρο και η συγκομιδή τους να γίνει τον Ιούνιο – Ιούλιο. Ξεριζώνονται με το χέρι ή με ειδικά μηχανήματα και κρεμιούνται μερικές μέρες σε σχήμα πλεξούδας για να στεγνώσουν όσο το δυνατόν καλύτερα. Η αποθήκευσή τους γίνεται σε ξηρό και ψυχρό μέρος.  Για τα χλωρά βιολογικά κρεμμύδια, το φύτεμα του κοκκαριού γίνεται από τον Οκτώβριο και χρησιμοποιείται το χοντρό και μακρουλό  γιατί δίνει περισσότερα φύλλα. Το χώμα πρέπει να είναι φυσικά πλούσιο και το λίπασμα από χωνεμένη και άφθονη κοπριά. Η συγκομιδή γίνεται 2-3 μήνες μετά τη φυτεία εφόσον τα φύλλα μεγαλώσουν και είναι πλέον έτοιμα για κατανάλωση.

Κάποιες από τις ποικιλίες των βιολογικών κρεμμυδιών είναι οι εξής : Κρεμμύδια Μαδέρας όπου οι βολβοί είναι χονδροί και κωνικοί και καλλιεργούνται κυρίως στην Μακεδονία, τα Κόκκινα πλατειά, όπου είναι πλακερά και λίγο οψιμότερα από την προηγούμενη ποικιλία. Αυτά τα δύο καλλιεργούνται με τη μέθοδο της μεταφύτευσης. Στη συνέχεια, έχουμε τα Κόκκινα Αιγύπτου με ωοειδείς και μακρουλούς βολβούς και τέλος τα Βατικιώτικα κρεμμύδια τα οποία έχουν κόκκινο χρώμα και πικάντικη γεύση. Τα τελευταία πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν αποτελούν ποικιλία αλλά ντόπιο πληθυσμό.

 

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ – ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ

Δεν υπάρχει ιδιαίτερη διαφορά στη γεύση του συμβατικού από το βιολογικό κρεμμύδι. Αυτό, όμως,  που είναι σημαντικό και πρέπει να σημειωθεί είναι πως τα βιολογικά κρεμμύδια έχουν 20-40% περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες από τα συμβατικά και μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, φώσφορο, σίδηρο και μαγγάνιο. Επίσης, τα συμβατικά κρεμμύδια έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νερό άρα η περιεκτικότητά τους σε θρεπτικά στοιχεία ελαχιστοποιείται σε σχέση με τα βιολογικά.