Βιολογικό λάχανο

ΛΑΧΑΝΟ

Το λάχανο είναι ποώδες φυτό, ετήσιο (για παραγωγή λάχανου), ή διετές (για σποροπαραγωγή) και ανήκει στην κατηγορία των λαχανικών. Στενοί συγγενείς του θεωρούνται το μπρόκολο και το κουνουπίδι. Έχει κοντό βλαστό με τα φύλλα του να είναι το ένα πάνω στο άλλο και στο κέντρο του υπάρχει μία φυλλώδης κεφαλή,  η οποία είναι και το φαγώσιμο μέρος του λαχανικού. Το σαρκώδες αυτό στέλεχος, αποτελείται από ανόμοια φύλλα και το σχήμα του είναι σφαιρικό.  Η αναπαραγωγή του γίνεται είτε σε χωράφι, είτε σε φυτώρια και μπορεί να καλλιεργηθεί μαζί με μαρούλια, αγγούρια, παντζάρια, ρεπάνι, σέλινο, ντομάτα κ.α.. Δύσκολα μπορούμε να εντοπίσουμε την καταγωγή του καθώς υπάρχουν πολλές διαφορετικές ποικιλίες.  Η πιο πιθανή εκδοχή είναι η προέλευση του άγριου λάχανου να είναι η Εγγύς Ανατολή, απ’ όπου και  εξημερώθηκε για να φτάσει στην Ηπειρωτική Ευρώπη.  Καλλιεργείται σε όλες τις Εύκρατες περιοχές  και τρώγεται είτε ωμό, είτε μαγειρεμένο.

Η γεύση του οφείλεται στις γλυκοσινολάτες, η οποία είναι μια κατηγορία θειούχων ενώσεων και η δυσάρεστη οσμή του, μερικές φορές, οφείλεται στο υδροθείο που παράγεται. Καλό θα ήταν πριν από την κατανάλωση να αφαιρούμε τα εξωτερικά του φύλλα και να το κόβουμε ακριβώς λίγο πριν το καταναλώσουμε για να μη χαθούν τα θρεπτικά του συστατικά. Συντηρείται σε χαμηλές θερμοκρασίες ψυγείου, μέσα σε πλαστική σακούλα, έως και δύο εβδομάδες.

Όπως αναφέραμε παραπάνω υπάρχουν πολλές ποικιλίες λάχανου, οι οποίες χαρακτηρίζονται  από την εποχή ωρίμανσης, το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα της κεφαλής. Πιο δημοφιλείς είναι  τα λευκά, τα οποία είναι συμπαγή και με αφράτη κεφαλή. Το λευκό λάχανο αποτελείται από 95% νερό και το υπόλοιπο ποσοστό καλύπτεται από βιολογικές ουσίες οι οποίες βοηθούν στην απώλεια βάρους. Η βιταμίνη Β που περιέχει βοηθά στο μεταβολισμό και ο σίδηρος που περιέχει βοήθα τη μεταφορά οξυγόνου από τους πνεύμονες στο αίμα και στα όργανα. Στη συνέχεια έχουμε  τα ανοιχτόχρωμα πράσινα τα οποία έχουν σχήμα σφαιρικό ή κωνικό και τα κόκκινα.  Τα τελευταία, έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C,  φυλικό οξύ και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.  Το χρώμα τους οφείλεται στις ανθοκυανίνες, όπου έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτοχημικά και είναι πιο επωφελή για την υγεία.  Το κόκκινο λάχανο περιέχει περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες από το άσπρο και η κεφαλή του είναι μικρότερη και πιο σκληρή  απ’ αυτό. Ακόμα, υπάρχει και μια κατηγορία, το Λαχανάκι Βρυξελλών το οποίο καλλιεργήθηκε για αιώνες στο Βέλγιο και από εκεί εξαπλώθηκε. Σ’ αυτό, αντί για μία μεγάλη κεφαλή, παράγονται πολλές μικρές κεφαλές μέσα στο φύλλωμα και είναι πιο ανθεκτικό από το κοινό λάχανο.  Τέλος, υπάρχουν και τα καλλωπιστικά λάχανα που καλλιεργούνται για ομορφιά. Καλλιεργήθηκαν για πρώτη φορά στην Ιαπωνία. Τα φύλλα τους είναι δαντελωτά και λεία και είναι συνήθως δίχρωμα, με τα κεντρικά φύλλα να έχουν άσπρο χρώμα ή ροζ ή κόκκινο και τα εσωτερικά, βαθύτερο κόκκινο ή πράσινο.

    Λευκό λάχανο                                          Κόκκινο λάχανο

                Λαχανάκι  Βρυξελλών                   Καλλωπιστικό λάχανο                                      

Η θρεπτική αξία του λάχανου, όπως και όλων των λαχανικών είναι μεγάλη.  Αρχικά, είναι πλούσιο σε νερό, βιταμίνη Α, Κ που φροντίζει για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου  και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπου φροντίζουν για την καλή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος. Επίσης, είναι πλούσιο σε Θείο, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λάμψη του δέρματος, Φώσφορο, Μαγνήσιο, Νάτριο και Κάλιο που ρυθμίζει την πίεση. Η χαμηλή θερμιδική του αξία το καθιστά άριστο για δίαιτα. Οι φυτοχημικές ουσίες που περιέχει σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά της βιταμίνης C, προστατεύουν τον οργανισμό μας από διάφορες μορφές καρκίνου όπως του πνεύμονα, του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου. Επιπρόσθετα, η ουσία σουλφοραφάνη που περιέχεται σ’ αυτό, προλαμβάνει την εμφάνιση έλκους. Τέλος, βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης προστατεύοντας έτσι από καρδιαγγειακές παθήσεις.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΛΑΧΑΝΟ

Η καλλιέργεια του βιολογικού λάχανου γίνεται με σπόρους συμβατικούς, μετά από ειδική άδεια παρέκκλισης, ή με εισαγόμενους βιολογικούς σπόρους ή τέλος  με την παραγωγή σπόρων των ίδιων βιοκαλλιεργητών. Το κλίμα που απαιτείται για την ανάπτυξή του πρέπει να είναι δροσερό, μιας και το φυτό είναι ανθεκτικό σε χαμηλές θερμοκρασίες. Μια ποικιλία μάλιστα αντέχει στους -10οC. Η άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης θεωρούνται οι 15-18ο C. Υπάρχουν δύο εποχές καλλιέργειας του βιολογικού λάχανου. Στην πρώτη, στις περιοχές με ήπιο χειμώνα, η καλλιέργεια αρχίζει κατά τη διάρκεια του Φθινοπώρου ή του Χειμώνα, ενώ στις πιο βόρειες περιοχές ξεκινά την Άνοιξη ή το Καλοκαίρι. Το έδαφος πρέπει να είναι μέσης σύστασης, γόνιμο, πλούσιο σε οργανική ουσία, με υγρασία αλλά καλά αποστραγγιζόμενο με το PH να φτάνει τους 6-6.5 μονάδες.  Η σπορά γίνεται αρχικά σε σπορείο και η μεταφύτευση σε χωράφι, περίπου δύο μήνες μετά όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Η μεταφύτευσή του γίνεται απογευματινές ώρες και αμέσως μετά ακολουθεί πότισμα. Άλλος ένας σημαντικός παράγοντας είναι η  άρδευση η οποία πρέπει να γίνεται τακτικά καθώς η απουσία υγρασίας μπορεί να επιφέρει σπασίματα στην κεφαλή του βιολογικού λάχανου. Όσο αναπτύσσεται το φυτό, τόσο αυξάνονται οι απαιτήσεις του σε νερό. Όσον αφορά τη λίπανση, η βασική λίπανση για το βιολογικό λάχανο γίνεται με κοπριά. Από εκεί και πέρα το έδαφος χρειάζεται ποσότητες φωσφόρου, καλίου, αζώτου και θείου. Πρέπει ωστόσο να δοθεί προσοχή καθώς το πολύ άζωτο μπορεί να προκαλέσει σπάσιμο στην κεφαλή και να μειώσει τη διάρκεια αποθήκευσης του φυτού. Τέλος, η συγκομιδή γίνεται 6-7 μήνες μετά την αρχή της καλλιέργειας.  Εδώ, αξίζει να σημειωθεί πως η καλλιέργεια του κόκκινου βιολογικού λάχανου είναι πιο δύσκολη, καθώς χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα για να αναπτυχθεί με τη σπορά να γίνεται αρχές Σεπτέμβρη και τη μεταφύτευση στο χωράφι την Άνοιξη.

Μια σημαντική ποικιλία βιολογικού λάχανου είναι το βιολογικό λάχανο Μιλάνου (Τύπου Σαβοΐας). Το λάχανο αυτό έχει τραχύ φύλλωμα και το μέγεθος της κεφαλής είναι αρκετά μεγάλο. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Κ,Α,C, B6 , μαγγάνιο, χαλκό και ασβέστιο. Επίσης, μειώνει κατά πολύ τα επίπεδα της χοληστερίνης και προστατεύει από διάφορες μορφές καρκίνου. Η ωμή κατανάλωση του διατηρεί καλύτερα τα θρεπτικά του συστατικά. Μια ποικιλία αυτού του βιολογικού λάχανου είναι η Pasgualino η οποία είναι πρώιμη.

           Βιολογικό λάχανο Μιλάνου 

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ – ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΛΑΧΑΝΟΥ

Μετά από μελέτες πάνω στα βιολογικά προϊόντα και ιδιαίτερα πάνω στο βιολογικό λάχανο, παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη συγκέντρωση σε αυτό βιταμίνης C, σιδήρου, φωσφόρου, μαγνησίου και ασβεστίου. Επίσης, βρέθηκε πιο πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, γύρω στο 40% περισσότερο, σε σχέση με το συμβατικό. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνούμε πως το βιολογικό λάχανο καλλιεργείται χωρίς χημικά λιπάσματα και άρα είναι πιο υγιεινό και πιο εύγεστο από τα συμβατικά.