ΚΑΡΠΟΥΖΙ

Το καρπούζι είναι φυτό μονοετές, αναρριχητικό και είναι το κατ’ εξοχήν καλοκαιρινό φρούτο με ζουμερή και γλυκιά γεύση. Ο καρπός του διαφέρει ανάλογα με την ποικιλία, επομένως μπορούμε να βρούμε καρπούζια με στρόγγυλο, μακρουλό ή ωοειδή καρπό. Το περίβλημά τους είναι σκληρό και το χρώμα μπορεί να είναι από σκούρο πράσινο έως λευκοπράσινο και πολλές φορές με εναλλασσόμενες σκούρες και ανοιχτές πράσινες ρίγες. Το εσωτερικό του είναι συνήθως κόκκινο, μαλακό και έχει μεγάλο αριθμό μαύρων και ,σε ορισμένες περιπτώσεις, άσπρων σπόρων. Είναι ένα παρεξηγημένο φρούτο, καθώς θεωρείται εξαιτίας της γλυκύτητάς του ότι περιέχει πολλές θερμίδες. Αντιθέτως, περιέχει 5% ζάχαρο και 90% νερό και είναι χαμηλής θερμιδικής αξίας.


                       

Πρωτοεμφανίστηκε πριν από 5.000 χρόνια στην Αφρική σε ιερογλυφικά των Αρχαίων Αιγυπτίων. Αυτοί τα καλλιεργούσαν συστηματικά και χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητά τους σε νερό, τα χρησιμοποιούσαν ως εναλλακτική πηγή νερού στα ταξίδια τους. Τον 10ο αι. καλλιεργούνται στην Κίνα και τον 13ο φτάνουν στην Ευρώπη. Είναι φρούτο παγκόσμιας καλλιέργειας με την Ισπανία και την Ιταλία να είναι οι κυριότερες χώρες παραγωγής, ενώ στη χώρα μας οι βασικές περιοχές καλλιέργειας είναι η Πελοπόννησος, η Θεσσαλία και η Θεσσαλονίκη. Το καρπούζι τρώγεται παγωμένο και ωμό, ενώ χρησιμοποιείται και σε γρανίτες, σε παγωτά και σε αλκοολούχα ποτά. Τέλος, από τον φλοιό του παράγεται πολύ νόστιμο γλυκό καρπούζι.

Υπάρχουν πάνω από 1.200 ποικιλίες καρπουζιού που διαφοροποιούνται μεταξύ τους βάσει σχήματος, χρώματος, γεύσης αλλά και υφής των σπόρων. Αυτές που υπάρχουν στη χώρα μας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες : Τις ερυθρόσαρκες, τις λευκόσαρκες και το μοσχάτο. Ανάμεσα στις πιο γνωστές ποικιλίες είναι οι εξής:

Crimson Sweet, είναι η πιο διαδεδομένη στην Ελλάδα με στρόγγυλο καρπό, τη σάρκα να έχει λαμπερό κόκκινο χρώμα και ο φλοιός του να είναι πράσινος ανοιχτός με ραβδώσεις σκούρου πράσινου χρώματος.

Blue Ribbon, μεσοπρώιμη-όψιμη ποικιλία, ο καρπός είναι μεγάλος και επιμήκης με το χρώμα της σάρκας και του καρπού να μη διαφέρουν από την παραπάνω ποικιλία.

Sugar Baby, πρώιμη ποικιλία, ο καρπός είναι σφαιρικός, βαθύ πράσινου χρώματος και η σάρκα πολύ γλυκιά.

Charleston Grey, μεσοπρώιμη ποικιλία, ο καρπός είναι επιμήκης και ανοιχτού πράσινου χρώματος.

 

                            

                                     Crimson Sweet                                         Blue Ribbon

 

                                          

                                                     Sugar Baby                         Charleston Grey

Επίσης, εδώ αξίζει να σημειώσουμε την ύπαρξη τετράγωνης ποικιλίας καρπουζιών η οποία καλλιεργήθηκε πριν από μερικά χρόνια στην Ιαπωνία και η γεύση τους είναι λιγότερο γλυκιά από τα κανονικά. Η εξέλιξη αυτής της πρωτοβουλίας έφερε καρπούζια σε διάφορα αξιοπερίεργα σχήματα.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΡΠΟΥΖΙΑ

Η καλλιέργεια των βιολογικών καρπουζιών είναι μετρίας δυσκολίας και λαμβάνει χώρα όλο το χρόνο είτε σε θερμοκήπια, είτε στην ύπαιθρο τους καλοκαιρινούς μήνες. Αρχικά, πρέπει να επιλέχθεί ένα μέρος όπου το βλέπει ο ήλιος με το έδαφος να είναι μαλακό, γόνιμο, υγρό και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Το του εδάφους που προτιμάται είναι το ουδέτερο αλλά μπορούν να καλλιεργηθούν και σε ελαφρά όξινα (μέχρι 5.5). Το τακτικό πότισμα είναι πολύ σημαντικό για την καλλιέργεια και οι καλύτερες ώρες είναι είτε αργά το απόγευμα, είτε νωρίς το πρωί. Η καλύτερη θερμοκρασία για την σωστή ανάπτυξή τους είναι οι 21-27o. Στην Ελλάδα η καλύτερη περίοδος είναι τα μέσα Απριλίου.

Υπάρχουν δύο μέθοδοι καλλιέργειας που εφαρμόζονται για την καλλιέργεια βιολογικών καρπουζιών :Α) καρπουζιές σε λάκκους και Β)καρπουζιές σε λοφίσκους.

Α) Σ΄ αυτή τη μέθοδο σκάβεται ένας λάκκος με διάμετρο 60 εκ. και βάθος 30 εκ. Θα πρέπει να κρατηθεί το μισό χώμα απ’ αυτό που βγήκε από το λάκκο και να αναμιχθεί με κομπόστ. Στη συνέχεια, το μείγμα που θα προκύψει, το οποίο θα είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, θα προστεθεί και θα γεμίσει το λάκκο. Η απόσταση μεταξύ τους πρέπει να είναι 90-180 εκ. καθώς οι καρπουζιές χρειάζονται χώρο για να αναπτυχθούν.

Β) Σ’ αυτή τη μέθοδο ανασηκώνουμε το χώμα σε λοφίσκους όπου πάνω σ΄αυτούς θα σπαρθούν οι σπόροι ή τα σπορόφυτα. Χάρη σ’ αυτή την πρακτική, το χώμα είναι πιο ελαφρύ και αναπτύσσονται ευκολότερα οι ρίζες του φυτού. Επίσης, αποστραγγίζεται το επιπλέον νερό και δε σαπίζουν οι ρίζες. Είναι και εδώ  απαραίτητο να εμπλουτιστεί  το χώμα με θρεπτικά συστατικά, όπως και στην πρώτη περίπτωση.

 

Συνηθέστερα, η φύτευση πραγματοποιείται τον Απρίλιο-Μάιο είτε με απευθείας σπέρματα, τα οποία θα μας δώσουν 400-500κιλά/στρέμμα, είτε υπό μορφή μοσχευμάτων αυτούσιων ή εμβολιασμένων σε φυτό κολοκυθιάς τα οποία θα μας δώσουν 800-1200κιλά/ στρέμμα. Τέλος, μετά τη φύτευση, συνίσταται η χρήση καλά χωνεμένης κοπριάς και μια καλής ποιότητας καλιούχος και φωσφορική λίπανση χωρίς την παρουσία φυτοφαρμάκων και χημικών λιπασμάτων. Η συγκομιδή γίνεται τους καλοκαιρινούς μήνες σταδιακά. (3-4 μήνες μετά τη σπορά.)

Όσον αφορά τη θερμιδική του αξία το βιολογικό καρπούζι είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β6, Β1 και , λυκοπένιο, β- καροτίνη,  κάλιο, μαγνήσιο και φυτικές ίνες. Συγκεκριμένα, η βιταμίνη Β6, βοηθά στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου και προσφέρει ευεξία και καλή διάθεση. Η ύπαρξη του λυκοπενίου, μιας ουσίας με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, βοηθά στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων και διάφορων μορφών καρκίνου. Επίσης, το β- καροτένιο ενισχύει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Σημαντικά οφέλη μπορούμε να αποκομίσουμε και από τους σπόρους του βιολογικού καρπουζιού, οι οποίοι περιέχουν την ουσία , η οποία συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και βοηθά στη σωστή λειτουργία των νεφρών. Μάλιστα για αυτό το σκοπό χρησιμοποιείται και από την ομοιοπαθητική ιατρική. Τέλος, συμβάλλει και στην καλή λειτουργία των ματιών.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ – ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΡΠΟΥΖΙΟΥ

Τα βιολογικά καρπούζια έχουν πιο ακανόνιστο σχήμα από τα συμβατικά, είναι μικρότερα σε μέγεθος και έχουν διαφορετική γεύση από τα συμβατικά, πιο γεμάτη και πιο νόστιμή. Καλλιεργούνται απουσία φυτοφαρμάκων, επομένως είναι πιο υγιεινά για τον οργανισμό μας. Τέλος, από έρευνες που διενεργήθηκαν, προέκυψε πως τα βιολογικά καρπούζια είναι πιο πλούσια σε φαινόλες, οι οποίες έχουν πλούσια αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης δράση.